top of page
Szukaj

Most Siennicki – burzliwa historia i liczne remonty.

Mosty mają łączyć, a nie dzielić – jednak Most Siennicki znów stał się tematem gorących dyskusji. Lokalne media rozpisują się o jego stanie technicznym, a w sieci nie brakuje opinii na temat tego, kto zawinił i co dalej. Zamiast jednak zagłębiać się w polityczne spory, zapraszam Was na krótką podróż w czasie. Jak powstał Most Siennicki? Jakie wydarzenia przetrwał? I dlaczego co jakiś czas wraca na czołówki gazet?

Most Siennicki 1912-1915
Most Siennicki 1912-1915 r. fotopolska.eu
Decyzję o budowie mostu władze miasta podjęły w połowie 1910 r. Jesienią zaczęły się już prace techniczne, a po krótkiej przerwie na zimowe mrozy prace budowlane ruszyły pełną parą. Przez wieki gdańszczanie dostawali się na drugą stronę Wisły korzystając z przeprawy promowej. Szybka industrializacja Przeróbki spowodowała potrzebę na stałą przeprawę przez rzekę. Przeprawa promowa działa przy Gęsiej Karczmie (Gans Krug), która znajdowała się przy ulicy Litewskiej. Ta wzmiankowana była już od 1570 r. Było to dosyć ważne miejsce w życiu miasta. Pomijając możliwości posilenia się czy napicia czegoś bardziej wyskokowego, karczma leżała na
Widok na Gęsią Karczmę 1900 rok
Widok z Wisły na Gęsią Karczmę (po lewej) 1900 r. fotoposlka.eu
drodze ku Mierzei Wiślanej. Karczma nie była jakaś podrzędną knajpą na drodze do Gdańska. Gościły w niej koronowane głowy w postaci samego króla Jana III Sobieskiego, królowej Marysieńki czy car Piotr I wraz z żoną (którą historia zapamiętała jako Katarzynę Wielką). Na co dzień miejsce było ważne też dla handlu zbożem. Do Zielonych Światek gdańscy kupcy mogli kontrolować tu towar przywożony z Polski. O wadze miejsca świadczyć może decyzja Rady Miejskiej o wybudowaniu w okolicy przeprawy małego, trzy-bastionowego szańca. Ten miał stać się częścią większego wysiłku fortyfikacyjnego broniącego Wyspę Ostrów. Tereny Gęsiej Karczmy, mimo że położone tuż na przedmieściach Gdańska, do miasta włączone zostały dopiero w 1877 r. Po wybudowaniu mostu Siennickiego przeprawę zamknięto, a po samej karczmie nie znajdziemy widocznego śladu. Jedyną pamiątką, która została do czasów dzisiejszych, to nazwa ulicy Stary Dwór, w okolicach której karczma stała. W trakcie swojego długiego życia Gęsia Karczma zyskała miano Starego Dworu (Althof), po drugiej strony przeprawy znajdował sie tzw. Nowy Dwór (Nuwe Hoff). Wracając do budowy mostu, ten budowany był przez "konglomerat" gdańskich firm. Za projekt mostu odpowiadał Richard Dähne, czyli miejski inspektor budowlany. Kierownikiem został miejski radca budowlany Stobbe. Prace murarskie przeprowadziła firma Johanna Heinricha Prochowa, mistrza cechu murarzy. Firma znana była już w mieście z pracami przy budowie aresztu przy Kurkowej czy Wielkiej Synagogi. Elektrykę kładł Siemens-Schuckert z Brabanku. Do montażu przęseł wykorzystano pływający dźwig ze stoczni Klawiterra. Prace nad budową nowej przeprawy przez Martwą Wisłę były błyskawiczne. Potężny zwodzony most otworzono już 8 czerwca 1912 r. Przeprawę, która złączyła oba brzegi jednego miasta, otwierał Paul Justin Breitenbach. Był to pochodzący z Gdańska minister kolei, transportu i robót publicznych w niemieckim rządzie. Parę lat później gdańszczanin został nawet wice kanclerzem. Jego obecność przy otwarciu mostu była na tyle ważna, że most zwany dziś Siennickim (wraz z dzisiejszą ulica Siennicką) pierwotnie został nazwany na cześć ministra.
Zwodzony Most Siennicki 1928
Zwodzony Most Siennicki 1928 r. fotopolska.eu

Most w chwili otwarcia był największym zwodzonym mostem nad Morzem Bałtyckim. Wieżyczki, które zaobserwować możemy już tylko na starych fotografiach, służyły operatorom mechanizmu podnoszącego jego środkowe przęsło. Warto zauważyć, że również w czerwcu tego samego roku, chwilę przed otwarciem mostu na Przeróbce otworzono Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego i Miejskiego (Eisenbahn-Hauptwerkstatt Danzig-Troyl, gdzie Troyl było niemiecką nazwą Przeróbki) i nowe osiedle robotnicze. Pełna polska nazwa zdradza dużo o tym, czym zajmował się zakład. W dwudziestoleciu międzywojennym składano w nim lokomotywy z USA zamówione przez nowo powstały polski rząd. Za to w trakcie drugiej wojny światowej naprawiono w nim ciężki sprzęt zdobyty na europejskich frontach. Zakład po "wyzwoleniu" zaczął pracować już w maju 1945 r. Jednym z pierwszych dużych projektów nowo otwartego, ale starego zakładu, była naprawa kilku taborów berlińskiego S-Bahnu, które oddane były do Polski w ramach niemieckich odszkodowań wojennych. Tak jak Most Siennicki, Zakłady Naprawcze ostatnio były na pierwszych stronach nie tylko lokalnej, ale tez ogólnokrajowej prasy. Niestety nie z powodów historycznych czy ciekawych odkryć archeologicznych, ale ogromnego pożaru, który wybuchł w jednej z hal.

Budynek Dyrekcji Zakładów Naprawczych Taborów Kolejowych 1935
Budynek Dyrekcji Zakładów Naprawczych Taborów Kolejowych 1935 r., fotopolska.eu
Most Siennicki od końca 2024 r. również często pojawia się w lokalnej prasie. Przez zły stan techniczny został zamknięty dla ruchu kołowego i pieszego na początku 2025 r. Przez zamknięcie mostu wróciła przeprawa promowa. Przyznać trzeba jednak, że most nie ma szczęścia i w trakcie swojego ceglano-stalowego życia przechodził przez parę poważnych remontów. Pierwszy odbył się już w 1927 r., wtedy przez most puszczono linię tramwajową na Stogi. Prawdziwie pechową serię remontów i napraw zaczął rok 1945, kiedy to mocno ucierpiał w trakcie walk o miasto. Po ustaniu wojennej zawieruchy początkowe braki w nawierzchni załatano tymczasowo drewnianymi pomostami. Kolejna naprawa nastąpiła w 1947 r., kiedy to już porządnie zabrano się za naprawę. Przy tym remoncie most stracił możliwość podnoszenia środkowego przęsła. Kolejny spory remont przeszedł w 1975 r. Ten spowodowany był sporym ruchem ciężkiego sprzętu korzystającego z mostu przy okazji budowy Portu Północnego. Jednak przed tym miasto zmuszone było do wzmocnienia przeprawy trzykrotnie. Most zaczął osuwać się w 1973 r. Przed zamknięciem Mostu Siennickiego w 1974 r. przy ulicy Elbląskiej wojsko wybudowało tymczasowy most pontonowy. Most zamknięty był na dwa tygodnie w październiku. Tyle wystarczyło na wzmocnienie przeprawy, naprawa jednak nie była długotrwała. Kolejny raz most był zamknięty był już w sierpniu 1979. Tym razem zaszła potrzeba na naprawę nawierzchni i torowiska. Na tą okazję wojsko znów przygotowało tymczasowy most. Największy dotychczasowy remont nastąpił pod koniec lat 80. poprzedniego wieku. Rok 1987 był
Tymczasowy Most Siennicki wybudowany przez Stocznię Remontową 1987
Most Tymczasowy wybudowany przez Stocznię Remontową 1987 r. fotopolska.eu
wiekopomnym dla mostu. Wtedy też przez zły stan techniczny rozebrano go i wybudowano na nowo. Budowa nowego-starego mostu trwała do 1988 r., a ponowne jego otwarcie, w blasku słońca przemian politycznych i gospodarczych, nastąpiło w drugiej połowie 1989 r. Na czas największego remontu znów powstał most tymczasowy. Tym razem nie był to pontonowy, ale stała przeprawa z asfaltową nawierzchnią. Jednak prowizoryczny most też w takcie swojego krótkiego życia potrzebował napraw. Kiedy dwa mosty wykluczone były z eksploatacji, przeprawę przez Martwą Wisłę zapewniał prom. Jednak to nie koniec remontów i zamknięć. W 2014 r. przeprawa znów zamknięta była dla ruchu kołowego. Wtedy znów zajęto się remontem torów tramwajowych. Od 2020 przez zły stan techniczny na moście istniały ograniczenia prędkości i ciężaru samochodów. Od początku 2025 most znów jest zamknięty, a ruch kołowy na Wyspę Portową został przekierowany na Most Wantowy, a pieszych i rowerzystów obsługuje prowizoryczna przeprawa promowa, która romantycznie działa w miejscu dawnej przeprawy. Co będzie dalej? Trudno powiedzieć. Sytuacja jest dynamiczna, a ostatnie informacje mówią o tragicznym stanie mostu. W planach magistratu na ten rok jest rozpisanie konkursu i jak najszybsze rozpoczęcie prac. Most ma być wyłączony z użytku planowo na dwa lata. Most Siennicki to prawdziwy weteran remontów. Historia zatoczyła koło, bo po ponad stu latach od budowy, znów działa tu przeprawa promowa. Patrząc na jego losy, można powiedzieć, że to most pechowy, ale jednocześnie niezłomny. Wciąż wraca do gry, choć nie zawsze w najlepszej formie. Jeśli spodobał Ci się ten wpis i chcesz więcej ciekawostek o Gdańsku, zapraszam na social media Gdańskich Opowieści! Tam znajdziesz jeszcze więcej historii z Grodu Neptuna!

Mapa Gdańska 1914 rok na niej Most Siennicki i zabudowania dawnego zajazdu
Mapa Gdańska z 1914 roku, na niej widać już nowo wybudowany Most Siennicki wraz z historyczną nazwą Althof i widocznymi zabudowaniami zajazdu, które nie przetrwały do dzisiejszych czasów. fotoposlka.eu

 
 
 

Komentarze

bottom of page